Cách đây 72 năm, Cách mạng Tháng Tám, biểu tượng tuyệt vời của sức mạnh Việt Nam, của ý chí, bản lĩnh và trí tuệ con người Việt Nam, kết tinh truyền thống đoàn kết đấu tranh kiên cường, bất khuất của dân tộc đã thành công rực rỡ.

72năm đã trôi qua, nhưng những ngày sục sôi khí thế Cách Mạng tháng 8 sống mãi với lịch sử dân tộc như 1 mốc son sáng chói, mở ra thời đại mới: độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. 

Mùa thu 1945, cục diện chiến tranh thế giới lần thứ 2 đang hòan tòan có lợi cho Cách Mạng Việt Nam và cả Đông Dương. Nắm bắt thời cơ "ngàn năm có một" đó, tại Hội nghị đại biểu toàn quốc của Đảng họp tại Tân Trào tháng 8/1945 khẳng định: “Cơ hội rất tốt cho ta giành độc lập đã tới” và quyết định phát động toàn dân khởi nghĩa giành chính quyền.

23 giờ ngày 13/8/1945, Ủy ban Khởi nghĩa ra Quân lệnh số 1 hiệu triệu toàn dân tổng khởi nghĩa. Ngày 16/8/1945, Quốc dân Đại hội Tận Trào được triệu tập để các đại biểu kịp đưa lệnh khởi nghĩa về các địa phương. Đại hội đã thành lập Ủy ban Dân tộc giải phóng Trung ương, tức Chính phủ Lâm thời do đồng chí Hồ Chí Minh làm Chủ tịch. Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư kêu gọi nhân dân cả nước tổng khởi nghĩa, trong đó chỉ rõ: “Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc ta đã đến. Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà tự giải phóng cho ta”.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng và lãnh tụ Hồ Chí Minh, nhân dân cả nước đồng loạt vùng dậy, tiến hành tổng khởi nghĩa, giành chính quyền. Từ ngày 14 đến ngày 18/8, cuộc tổng khởi nghĩa nổ ra giành được thắng lợi ở nông thôn đồng bằng Bắc Bộ, đại bộ phận miền Trung, một phần miền Nam. Ngày 19/8, khởi nghĩa giành lấy chính quyền thắng lợi ở Hà Nội. Ngày 23/8, khởi nghĩa thắng lợi ở Huế. Ngày 25/8, khởi nghĩa thắng lợi ở Sài Gòn - Gia Định, và các tỉnh miền Nam.

Cuộc tổng khởi nghĩa đã giành thắng lợi hoàn toàn chỉ trong vòng 15 ngày cuối tháng 8. Lần đầu tiên trong lịch sử, chính quyền trong cả nước thuộc về tay nhân dân. Nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa-Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á ra đời.

Nêu ý nghĩa của Cách mạng Tháng Tám, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Chẳng những giai cấp lao động và nhân dân Việt Nam ta có thể tự hào, mà giai cấp lao động và những dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới cũng có thể tự hào rằng: Đây là lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng của các dân tộc thuộc địa, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo Cách mạng thành công, đã nắm chính quyền toàn quốc”.

20 ngày sau thắng lợi của cuộc tổng khởi nghĩa CMT8, ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, trước hàng chục vạn đồng bào thủ đô Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trịnh trọng đọc bản Tuyên Ngôn độc lập, tuyên bố trước toàn thể quốc dân và thế giới: Nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa đã chính thức ra đời. Từ cách mạng tháng 8/1945 đến nay đã 72 năm. Thời gian càng lùi xa, chúng ta càng thấy rõ hơn tầm vóc vĩ đại và ý nghĩa của Cách Mạng tháng 8, để mỗi người dân Việt Nam đều tự hào về truyền thống của một dân tộc anh hùng, thông minh và sáng tạo. Bài học về độc lập dân tộc, về phát huy sức mạnh khối đại đòan kết tòan dân, về xây dựng Đảng, chính quyền cách mạng của dân – do dân – vì dân … của cách mạng tháng 8 cách đây 72 năm vẫn còn nguyên giá trị trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam XHCN.