Tư tưởng tôn trọng Nhân dân, phát huy dân chủ, chăm lo đời sống nhân dân của Bác thể hiện trước hết là phải có thái độ đánh giá cao vai trò, vị trí của Nhân dân. Theo Bác, có dân là có tất cả. Tư tưởng Hồ Chí Minh về ý thức tôn trọng Nhân dân thể hiện nổi bật ở sự thống nhất giữa tư tưởng đạo đức và tư tưởng chính trị của Người. Ý thức tôn trọng Nhân dân ở khía cạnh đạo đức cần phải khai thác ở việc coi trọng, đề cao Nhân dân. Người yêu cầu cán bộ, đảng viên hết lòng, hết sức phụng sự nhân dân, yêu kính nhân dân, thật sự tôn trọng nhân dân. Sự tôn trọng nhân dân trong tư tưởng của Bác xuất phát một cách tự nhiên từ nhân cách, cuộc đời, cái tâm, cái đức vì nước, vì dân của Người. Hồ Chí Minh là con người sinh ra từ Nhân dân, sống giữa lòng nhân dân. Người thường nói không có Nhân dân thì không có Bác. Người luôn chú ý lắng nghe ý kiến và giải quyết những kiến nghị chính đáng của quần chúng, sẵn sàng tiếp thu phê bình của quần chúng và hoan nghênh quần chúng phê bình mình.