Nhà tù Phú Lợi là chứng tích tố cáo tội ác của chiến tranh xâm lược. Nơi đây, vào đúng ngày này của 60 năm về trước - 1/12/1958, Đế quốc Mỹ và chính quyền tay sai Ngô Đình Diệm đã gây ra vụ đầu độc hàng loạt tù nhân chính trị cách mạng yêu nước. Sự kiện này đã khiến cho những người yêu chuộng hòa bình trên toàn thế giới vô cùng phẫn nộ, làm dấy lên làn sóng đấu tranh của nhân dân Việt Nam giành lấy độc lập tự do cho dân tộc.

Được Mỹ - Ngụy dựng lên từ giữa năm 1957, Nhà tù Phú Lợi trở thành nơi giam giữ nhiều đồng bào yêu nước và những chiến sĩ cách mạng. Chỉ sau gần 2 năm hoạt động, số tù nhân chính trị đã lên đến gần 6.000 người. Mặc dù được đặt cho một cái tên rất nhân đạo là “Trung tâm cải huấn Phú Lợi”, “An Trí viện”, nhưng nơi đây thực chất là một “địa ngục trần gian” của những người dân yêu nước và những chiến sĩ cộng sản bị giam cầm. Bằng những thủ đoạn đê hèn, tàn độc nhất, chúng đã hành hạ, đàn áp thể xác tinh thần của các chiến sĩ yêu nước bị giam cầm ở đây. Mà trong đó đỉnh điểm là âm mưu thâm độc bí mật- đầu độc thủ tiêu tù nhân chính trị nhà tù Phú Lợi vào cuối năm 1958. Đứng trước tình hình cấp bách, tổ chức Đảng Cộng sản trong nhà tù lãnh đạo đấu tranh tố cáo hành động này. Vụ việc lan truyền rộng khắp, gây nên làn sóng căm phẫn không chỉ trong nước mà cả thế giới. Cuối cùng nhà tù Phú Lợi buộc phải giải tán vào năm 1964.

60 năm đã trôi qua, những cựu tù chính trị ngày ấy, nhiều người đã hy sinh, những người còn sống mang nhiều vết thương trên cơ thể. Và mặc dù tuổi cao sức yếu, nhưng mỗi khi về thăm lại nơi được mệnh danh là địa ngục trần gian này, những tháng ngày bị giam cầm khắc nghiệt vẫn còn như in trong ký ức và tâm khảm của những chiến sĩ cách mạng – những cựu tù chính trị năm xưa.

Lịch sử đã bước sang trang mới, song chúng ta không bao giờ quên được những đau thương, bởi sự giết người tàn bạo của Mỹ - Diệm đối với đồng bào mình. Khu trại giam Phú Lợi tàn khốc ngày nào, giờ đã trở thành minh chứng lịch sử, trở thành di tích lịch sử cấp Quốc gia. Đây là nơi giáo dục và giữ lửa truyền thống yêu nước cho các thế hệ  hôm nay và mai sau.

Đất nước, quê hương đang chuyển mình đi lên từng ngày từng giờ. Song dấu tích bi tráng còn lại ở nơi này sẽ mãi mãi là bài học quí giá giúp cho thế hệ muôn đời sau hiểu hơn giá trị của cuộc sống yên bình ngày nay. Nhắc nhở chúng ta càng phải quyết tâm hơn trong công cuộc xây dựng và bảo vệ thành quả cách mạng của thế hệ cha ông.