Trong thời kỳ đấu tranh giành chính quyền (1930 - 1945), Đảng đã lần lượt thành lập các mặt trận nhằm đáp ứng cho nhu cầu cách mạng.

1936 -1939, giai đoạn đấu tranh đòi dân chủ, thành lập Mặt trận Thống nhất nhân dân phản đế Đông Dương, Mặt trận Dân tộc thống nhất phản đế.

19/5/1941, giai đoạn đấu tranh chuẩn bị giành chính quyền: thành lập Mặt trận Việt Nam độc lập Đồng Minh (gọi tắt là Mặt trận Việt Minh).

29/5/1946, giai đoạn chống thực dân Pháp quay trở lại xâm lược nước ta: thành lập Hội liên hiệp quốc dân Việt Nam (Hội Liên Việt).

Thực hiện lời kêu gọi “Toàn quốc kháng chiến” của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Mặt trận Việt Minh và Hội Liên Việt đã tuyên truyền vận động nhân dân tham gia kháng chiến. Ngày 3/3/1951, Đại hội toàn quốc Mặt trận thống nhất Việt Minh - Liên Việt lấy tên là Mặt trận Liên hiệp quốc dân Việt Nam (gọi tắt là Mặt trận Liên Việt) thông qua Tuyên ngôn, Chính Cương của mặt trận. Qua 9 năm kháng chiến, Mặt trận Liên Việt trở thành “Một trong những trụ cột của Nhà nước dân chủ nhân dân, là sức mạnh vô biên của cuộc kháng chiến, kiến quốc…”.

Ngày 10/9/1955 Đại hội Mặt trận Dân tộc thống nhất họp tại Hà Nội đã quyết định thành lập Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và thông qua Cương lĩnh nhằm đoàn kết mọi lực lượng dân tộc, dân chủ và hoà bình trong cả nước để đấu tranh chống đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai, xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh.            
          Ngày 20/12/1960, Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam ra đời với bản Tuyên ngôn và Chương trình hành động 10 điểm.
Sau khi Việt Nam thống nhất, các lãnh đạo của 3 tổ chức chính trị ngoại vi hợp pháp đang tồn tại ở Việt Nam gồm Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam, Liên minh các lực lượng Dân tộc Dân chủ và Hòa bình Việt Nam đã họp từ 31 tháng 1 đến 4 tháng 2 năm 1977 tại thành phố Hồ Chí Minh, thống nhất ba tổ chức thành một tổ chức chính trị duy nhất lấy tên là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Từ ngày thành lập, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam luôn thống nhất về ý chí và hành động, xứng đáng là người đại diện của quần chúng Nhân dân; xây dựng, tập hợp các tầng lớp Nhân dân thành một khối đoàn kết, tạo thành sức mạnh để hoàn thành công cuộc giành độc lập dân tộc, xây dựng và phát triển đất nước. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã có những đóng góp to lớn cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc và công cuộc đổi mới đất nước, luôn là chỗ dựa vững chắc đưa nước ta tiến lên con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hòa nhập xu thế phát triển của thế giới./.